Tha grunnan thursachan ann an Rubha an Tairbeirt a tha a’ toirt fainear sgil ealanta agus creideamh Crìosdail nan Cruithneach a shnaigh iad. Is dòcha gun robh na tursachan sin a’ comharrachadh crìochan an fhearainn a bha leis a’ mhanachainn ann am Port Mo Chalmaig.

Tha an leac-croise ann am Baile a’ Chnuic na mac-samhail air tursa a bha seo aig aon àm. Chaidh a shnaigheadh ann an 2000. Tha cùl an tursa a tha a’ coimhead taobh na tìr na lethbhreac den chloich a bha ann bho thùs agus a tha a-nis ann an Taigh-tasgaidh na h-Alba. Ach, chaidh an taobh a tha a’ coimhead taobh na mara a mhilleadh san 17mh linn agus mar sin tha an snaigheadh a tha air stèidhichte gu mòr air dealbhadaireachd Cruithneach.

Chaidh bonn na cloiche a lorg às ur ann an 2001 agus tha e a-nis air a ghleidheadh ann an Talla Cuimhneachaidh Seaboard ann am Baile an Todhair nach eil fada air falbh.

Tha trì tursachan air costa sear Rubha an Tairbeirt – ann an seo aig Baile a’ Chnuic, san ath bhaile Seannduaig agus nas fhaide gu deas ann an Neig.

Rinn an neach-ealain Barry Grove an dealbhadh airson an taobh seo den chloich stèidhichte air a’ phìos bheag a bha air fhàgail agus air dealbhachadh is samhailean Cruithneach eile.

Bha an tursa a bha ann o thùs uaireigin na seasamh taobh a-muigh Teampall Mhoire, astar goirid on mhuir. Chan eil ri fhaicinn de thobhta an teampaill an-diugh ach tuim còmhdaichte le feur. Chaidh a’ chlach a bhriseadh grunnan thurais. Ann an 1676 chaidh mullach na cloiche air an taobh aghaidh a mhilleadh agus a chleachdadh an dèidh sin mar chlach-uighe. Bha an obair-snaighidh air dhubhadh às agus sgrìobhadh a chuir oirre a’ cuimhneachadh Alasdair Duff agus a thriùir mhnathan.

Tha dealbh mu shealg sa phanal a tha ann am meadhan na cloiche. Tha boireannach le bràiste mhòr-mhaisichte oirre air muin eich. Tha dithis mharcaichean còmhla rithe agus dithis choisichean a tha a’ cluiche trombaid. Tha trì coin a’ ruith rin taobh.

Air taobh chlì a’ bhoireannaich chithear samhla cìr agus sgàthan. Tha samlan cruithneach àbhaisteach eile os a cionn – corran agus slat-V, agus os cionn sin diosc dùbailt agus slat-z.

The lower part of the Hilton of Cadboll stone was lost and only rediscovered in 2001. Having been buried underground for so long, the details of the stone carving have not weathered or worn away.

Chaidh am pàirt as isle de chloich Bhaile a’ Chnuic air chall agus cha deach a lorg gu 2001. Seach gun robh i fon talamh cho fada, chan eil an obair-snaighidh air crìonadh fo bhuaidh na h-aimsir.

Tha am pàirt seo a-nis ann an Talla Cuimhneachaidh Seaboard. Thoir sùil air an làrach-lìn airson na h-uairean-fosglaidh.