Thug an leabhar de 100,000 facal a sgrìobh Mànas Ò Dòmhnaill ann an Gaeilge na h-Èireann ri chèile ann an aon àite na traidiseanan agus na sgeulachdan a bha ann mu Chalum Chille. Tha e a’ toirt dhuinn nan cunntasan as mionaidich a tha againn mu bhreith is beatha-thràth Chaluim Chille ach chan eil mòran fianais eachdraidheil airson a’ mhòr chuid den fhiosrachadh seo.
Chan eil Adhamhnan am fear a sgrìobh eachdraidh-beatha Chaluim Chille, 100 bliadhna an dèidh bàs Chaluim Chille, ag ràdh ach glè bheag mu a bheatha thràth:-
‘rugadh an naomh Calum Cille do phàrantan uasal agus b’ e athair Fedelmith, mac Fhearghais, agus b’ e ainm a mhàthar, Eithne, nighean fear a bu dòcha a bha air a shloinneadh ann an Laideann, “mac luinge”,
no ann an Gaeilge Mac-naue’.