Tha an leac-croise ann an Seannduaig còmhdaichte le samhlan Crìosdail. Tha seo mar chomharra air Crìosdaicheachd nan Cruithneach seach a bhith na cloich air a bheil dealbhaidhean pàganach is cràbhach.
8.3 Seannduaig
Dh’fhaodadh gun robh grunnan mhanachainnean air a’ chosta seo a bha fo ùghdarras na manachainn mhòir faisg air làimh aig Port Mo Chalmaig.
Is e Clach a’ Charaidh a chanar rithe sa Ghàidhlig is tha seo a’ ciallachadh ‘leacan nan àitean-adhlaic’.
Tha i beagan air falbh on mhuir agus air a dìon on aimsir le cèis ghlainne. Thathar ag ràdh gum biodh maraichean a bhiodh a’ seòladh seachad ga cleachdadh mar chomharra air tìr.
Tha cnapan cruinne air a’ chrois agus iad air an cuairteachadh le cearcaill a tha am broinn a chèile. Air uachdar na cloiche, chithear nathraichean a tha a’ dol an lùib a chèile.
Bha brìgh cràbhach aig na nathraichean sin – tha iad co-cheangailte ri olc agus ris an dòigh san deach Adhamh agus Eubha a bhuaireadh. Sna Meadhan-aoisean, bha nathraichean cuideachd a’ comharrachadh ath-bhreith agus ath-nuadhachadh leis mar a bhios iad a’ cladhach sìos fon talamh agus a’ tighinn am bàrr a-rithist agus an seann chraiceann a bha orra air a thilgeil dhiubh.
Tha còig pannalan sgeadaichte air cùl na cloiche. Tha an snaigheadh a’ gabhail a-steach biastan, seallaidhean seilge, daoine le claidhnean a’ sabaid agus neach-seilge le bogha-tarsainn.
