Ainneoin ionsaithe fíochmhara na Lochlannach, d’fhan cuid de na manaigh ar Oileán Í. Faoi dheireadh an 9ú haois bhí prionsaí Lochlannacha á mbaisteadh ann agus air ar Oileán Í arís ag lucht leanúna Cholmcille.
Maidir leis an Eaglais Mhainistreach Bheinidicteach a fheiceann tú inniu, ba é Raghnall mac Shomhairle, Tiarna na nOileán, a bhunaigh í in 1203. Bhí an Mhainistir in ard a réime ar feadh breis agus 300 bliain agus nasc láidir idir í féin agus Colmcille agus a ionad cumhachtach san eaglais luath-mheánaoiseach. Chuaigh an Mhainistir i léig roimh an Reifirméisean agus bhí sí ina fothrach sula críochnaíodh obair dheisithe ollmhór uirthi in 1910. Is beag atá fágtha den fhoirgneamh bunaidh ón 13ú haois.
Taobh istigh tá scrín in onóir Cholmcille agus fianaise gur úsáideadh an suíomh le haghaidh adhlacthaí sna meánaoiseanna – is féidir féin gurb é seo suíomh bunaidh uaigh Cholmcille.
I músaem na Mainistreach tá crosa bunaidh Naomh Odhrán agus Naomh Eoin chomh maith le leaca uaighe snoite áille.