Eaglais Naomh Pádraig Eaglais na hÉireann, Cúil Raithin

5.3 Eaglais Naomh Pádraig Eaglais na hÉireann, Cúil Raithin

Is é an taifead is luaithe dá bhfuil againn ar Chúil Raithin ná tagairt a dhéantar dó i mBeatha Cholm Cille le hAdhamhnán. Bhí Adhamhnán ina Ab ar Oileán Í agus scríobh a chuntas ar bheatha Cholmcille céad bliain i ndiaidh bhás an naoimh in 597.

Deir Adhamhnán gur stop Colmcille ag easpag Chúil Raithin agus é ar a bhealach abhaile ó Dháil Dhroim Ceat. Le linn na cuairte, thug bunadh na háite ofrálacha d’fhíon agus de bhia chuig an naomh gur bheannaigh sé iad. Thug Colmcille amach do dhuine de na fir mar gheall ar an chraos aige. D’íosfaí an bia ag féasta le linn chuairt an naoimh.

Toisc easpag a bheith anseo is ionann sin is a rá gur measadh go raibh tábhacht ag baint le Cúil Raithin ag an am.

Is féidir gur ar shuíomh na lonnaíochta eaglasta bunaidh i gCúil Raithin a tógadh teampall paróiste Naomh Pádraig de chuid Eaglais na hÉireann go déanach sa 19ú haois.

Sliabh Speirín Thuaidh agus An Bhanna

5.1 Droim Ceat, Léim an Mhadaidh
De réir traidisiún meánaoiseach, i ndiaidh do Cholmcille imeacht as Éirinn deirtear gur mhionnaigh sé nach leagfadh sé cos go deo arís ar thalamh na hÉireann. Ach is cosúil gur phill sé aon uair amháin eile ar a laghad – i gcomhair Mhórdháil Dhroim Ceat sna 570í is cosúil, anseo...
5.2 Sconsa an Fhathaigh
Ó bharr Dún Ceithirn, is furasta a thuiscint gurbh áit mhaith é le dún a thógáil. Tá an mhórcheantar le feiceáil go soiléir gach treo thíos fút agus tá Abhainn na Banna agus an fharraige lastall faoi thuras gairid ar tír. Meastar gur anseo a bhí Dún Ceithirn nó Dún...
5.3 Eaglais Naomh Pádraig Eaglais na hÉireann, Cúil Raithin
Is é an taifead is luaithe dá bhfuil againn ar Chúil Raithin ná tagairt a dhéantar dó i mBeatha Cholm Cille le hAdhamhnán. Bhí Adhamhnán ina Ab ar Oileán Í agus scríobh a chuntas ar bheatha Cholmcille céad bliain i ndiaidh bhás an naoimh in 597. Deir Adhamhnán gur stop Colmcille ag...
5.4 Camas
Seasann an bhlogh de ghaineamhchloch rua chros luathmheánaoiseach Chamuis anois i reilig atá suite ar bhruach thiar Abhainn na Banna ar an taobh ó dheas de Chúil Raithin. Tá radharcanna reiligiúnda snoite ar an chros chun tosaigh agus ar a cúl – an Áirc agus dúnmharú Áibil ar an aghaidh...
5.5 Baile an Teampaill
Creidtear gurb é Naomh Adhamhnán(c.628-704), Ab ar an mhainistir ar Oileán Í ó 679 go 704 agus údar Bheatha Cholm Cille, a bhunaigh an chéad teampall anseo. De réir traidisiúin, ba mhian le hAdhamhnán a theampall a thógáil dhá mhíle ar shiúl ag Lios na Scréachóg ach gach uair a tógadh...